Wat is het verschil tussen veilig en gezond werken?

‘Iedereen heeft in Nederland recht op een veilige en gezonde werkplek.’

‘Werkgever en werknemer zijn samen verantwoordelijk voor de veiligheid en gezondheid in overeenstemming met de Arbeidsomstandighedenwet- en regelgeving.’

De termen veiligheid en gezondheid worden vaak in één adem genoemd als het over arbo gaat. Toch zit er wel degelijk een verschil tussen de twee. Hoe zit het en waarom is het verschil belangrijk? In dit artikel leg ik het u uit.

Korte termijn

Het belangrijkste onderscheid tussen de termen is dat veiligheid draait om het voorkomen van effecten op korte termijn en gezondheid draait om het voorkomen van effecten op lange termijn. Een simpel voorbeeld van een veiligheidsmaatregel is een trapleuning, bijvoorbeeld op het werk, thuis, maar ook op publieke plaatsen zoals in winkels. Deze maatregel (het aanbrengen een leuning) wordt genomen om effecten op korte termijn te voorkomen. Als je van de trap valt, kan dit tenslotte direct (op korte termijn) leiden tot (blijvend) letsel. In dit voorbeeld hebben we het daarom over veiligheid. In de praktijk kom ik de volgende veiligheidsrisico’s veel tegen:

  • vallen of struikelen door obstakels of gladde/oneffen vloeren;
  • bekneld raken tussen (draaiende/bewegende delen van) machines;
  • aanrijdingsgevaar met interne transportmiddelen;
  • het in het oog of op de huid spatten van gevaarlijke stoffen.

Lange termijn

Kenmerkend voor gezondheidsrisico’s is dat het effect op het lichaam pas later optreedt. Een voorbeeld dat ik in de praktijk veel tegen kom, is werken in een lawaaiige omgeving. Van één dag werken in een lawaaiige omgeving word je niet direct doof. Lawaaidoofheid ontstaat pas wanneer men langdurig wordt blootgesteld aan hoge geluidsniveaus. Gevoeligheid van het gehoor kan echter per persoon verschillen. Andere voorbeelden van gezondheidsrisico’s zijn:

  • blootstelling aan asbest;
  • inademen van (gevaarlijke) stoffen;
  • overbelasting van het lichaam door veelvuldig (te zwaar) tillen);
  • op kantoor: in een verkeerde houding werken waardoor klachten aan nek, arm en schouders ontstaan (ook wel bekend als RSI).

Misschien valt het u al op: veiligheidsrisico’s zijn vaak beter zichtbaar dan gezondheidsrisico’s. Daarnaast is een ongeval (direct effect) zichtbaar voor iedereen terwijl een beroepsziekte (effect op lange termijn) onzichtbaar is. Een bekend voorbeeld is blootstelling aan asbest. Personen die zijn blootgesteld aan asbest worden vaak pas na 20 tot 30 jaar ziek.

Wat kunt u zelf doen:

Voor goede arbeidsomstandigheden is het daarom belangrijk om actief de veiligheids-, maar ook de gezondheidsrisico’s in kaart te brengen. U kunt tenslotte pas effectieve maatregelen treffen als u weet wat de risico’s zijn. Een veelgebruikte manier om veiligheids- en gezondheidsrisico’s in kaart te brengen, is de Risico Inventarisatie- en Evaluatie (RI&E).Daarnaast kunnen de volgende tips u helpen om de gezondheidsrisico’s in uw organisatie in kaart te brengen:

  • een vragenlijsten/enquête uitzetten onder het personeel
  • functioneringsgesprekken voeren met uw werknemers;
  • een intern deskundige (preventiemedewerker) aanstellen om veilig en gezond werkgedrag te stimuleren.

Schouten Advies kan u helpen om bovenstaande tips uit te voeren in de praktijk. Interesse? Neem dan contact op met een van de Arbo-deskundigen van Schouten Advies.

 

Blijf op de hoogte

Direct advies?
De experts van Schouten Advies kunnen u helpen met al uw vragen rondom FSSC 22000.