Het verbod op bisfenol A in voedselcontactmaterialen is een feit
Met ingang van 20 januari 2025 heeft de Europese Commissie een verbod ingesteld op het gebruik van bisfenol A (BPA) in materialen die met levensmiddelen in contact komen. Het verbod heeft grote invloed op de productie van levensmiddelenverpakkingen. Er zijn daarom overgangsbepalingen vastgesteld om mogelijke verstoringen in de voedselketen te voorkomen. In dit artikel hebben we de belangrijkste maatregelen en uitzonderingen uiteengezet.
Bisfenol A is schadelijk voor de hormoonhuishouding
Bisfenol A is een chemische stof die wordt ingezet voor de productie van bepaalde materialen die met levensmiddelen in contact komen. Het wordt bijvoorbeeld gebruikt bij de vervaardiging van epoxyharsen in metalen blikken, duurzame kunststoffen in herbruikbare drinkflessen en voedseltransportapparatuur. Wanneer deze materialen in contact komen met levensmiddelen, kan de consument blootgesteld worden aan BPA. Uit de risico-beoordeling van de EFSA blijkt echter dat de blootstelling aan BPA een risico vormt voor de volksgezondheid. De stof is namelijk schadelijk voor de hormoonhuishouding, waaronder de endocriene en reproductieve systemen.
Verbod BPA geldt onder andere voor coatings en kunststoffen
Om de consument te beschermen tegen de blootstelling aan BPA, heeft de Commissie met Verordening (EU) 2024/3190 een verbod ingesteld op het gebruik van bisfenol A, de zouten daarvan en andere gevaarlijke bisfenolen of bisfenolderivaten. Het verbod is van toepassing op de volgende groepen materialen en voorwerpen:
- Kleefstoffen
- Rubber
- Harsen met ionenwisselaar
- Kunststoffen
- Drukinkt
- Siliconen
- Vernissen en coatings
Uitzondering op het verbod
Er mag worden afgeweken van het verbod wanneer veilige alternatieven niet beschikbaar zijn en het gebruik van de stof in een specifieke toepassing geen risico oplevert voor de consument. Een voorbeeld hiervan is het gebruik van BPA bij de vervaardiging van vloeibare vernissen en deklagen die worden aangebracht op het oppervlakte van grote tanks en vaten. Een volledige lijst van de stoffen en specifieke toepassingen die zijn uitgezonderd is opgenomen
Overgangsmaatregelen van toepassing
Vanwege de omvang van de maatregelen is een overgangsperiode vastgesteld voor producten die nog niet voldoen aan de nieuwe voorschriften. Zo krijgt de industrie voldoende tijd om zich aan te passen aan de nieuwe maatregelen.
De hieronder opgesomde producten voor eenmalig gebruik (zoals voedselverpakkingen) mogen in de handel worden gebracht tot de genoemde datum:
- eindproducten voor eenmalig gebruik: 20 juli 2026
- eindproducten voor eenmalig gebruik bestemd voor de conservering van fruit, groenten en verwerkte visserijproducten: 20 januari 2028
- eindproducten voor eenmalig gebruik die vernissen of coatings gebruiken die met BPA zijn vervaardigd: 20 januari 2028
- eindproducten voor eenmalig gebruik mogen bovendien tot 12 maanden ná het verstrijken van de overgangsperiode met levensmiddelen worden gevuld en verzegeld. Het verpakte levensmiddel mag vervolgens in de handel worden gebracht tot de voorraden zijn uitgeput.
De hieronder opgesomde producten voor herhaald gebruik (zoals onderdelen voor de productie of opslag van levensmiddelen) mogen tot de genoemde datum voor het eerst in de handel worden gebracht en vervolgens tot 20 januari 2029 in de handel blijven:
- eindproducten voor herhaald gebruik: 20 juli 2026
- eindproducten voor herhaald gebruik die zijn bedoeld voor gebruik als professionele voedselproductieapparatuur: 20 januari
Vragen of advies nodig?
Wij kunnen ons voorstellen dat het verbod op BPA en de gestelde overgangsmaatregelen vragen bij u oproept. Heeft u advies nodig voor de toepassing van de maatregelen? Neem dan contact met ons op via info@schoutenadvies.nl.
